Το μυστικό της Ζηνοβίας (Κεφάλαιο 14)

 

Το κείμενο αυτό είναι προϊόν μυθοπλασίας. Κανένας από τους χαρακτήρες που περιγράφονται δεν είναι πραγματικός.

Κύπρος –  Καλοκαίρι 2021

Η Ζήνα καθόταν στο αεροπλάνο πετώντας προς την Κύπρο και μελετούσε για ακόμα μια φορά τα γράμματα και το κείμενο που άφησε ο παππούς Ευάγγελος στον πατέρα της. Ήταν η τελευταία πτήση της διαδρομής, από το Dubai στο αεροδρόμιο της Λάρνακας

Τους μήνες που πέρασαν τα είχε περιέλθει διεξοδικά πολλές φορές και μέσα στο μυαλό της είχε δημιουργήσει μια τόσο καθαρή εικόνα της ζωής τους, που νόμιζε ότι τους γνώριζε. Της έκανε μεγάλη εντύπωση ότι παρόλο που σχεδόν όλα τα κείμενα, εκτός από τα γράμματα της Ζηνοβίας, αφορούσαν τον παππού Ευάγγελο, το κεντρικό πρόσωπο ήταν η Ζηνοβία. Η επίδραση αυτής της γυναίκας ήταν καθηλωτική στις ζωές όλων, ακόμα και μετά το θάνατό της.

Στη συνέχεια του κειμένου του ο Ευάγγελός μιλούσε για την σύζυγό του, την Αντιγόνη, αλλά αυτή η τόσο γλυκιά και καλοσυνάτη γυναίκα, φαινόταν να χάνεται στη δίνη του χρόνου και των γεγονότων, ενώ η Ζηνοβία έστεκε αγέρωχη και κυριαρχούσε ακόμα και σήμερα, στη δική της ζωή.

Έγραφε κάπου ο παππούς Ευάγγελος:

Όταν γύρισα, γιε μου, από την κηδεία της μητέρας μου στη Κύπρο, κατάλαβα ότι ήμουν πια μόνος  στο κόσμο. Η οικογένειά μου θα τελείωνε εδώ, αν δεν παντρευόμουν για να αφήσω τα γονίδια της Ζηνοβίας και στις μελλοντικές ζωές. Τότε θυμήθηκα την Αντιγόνη. Ήταν η μόνη από τις παλιές μου θαυμάστριες που δεν είχε παντρευτεί, μετά την οικονομική μου καταστροφή. Ήξερα μάλιστα ότι η μητέρα μου διατηρούσε αλληλογραφία μαζί της. Έτσι πήγα να την δω. Είχε χάσει και εκείνη τους γονείς της και ήταν μόνη.

Όταν αποφάσισα να την παντρευτώ ήμουν βέβαιος ότι ήταν η ιδανικότερη γυναίκα στον κόσμο για μένα. Είναι  τόσο στοργική, τρυφερή, υποστηρικτική και σίγουρα καλή μητέρα. Δεν έχει τη δυναμική της Ζηνοβίας, πράγμα καθόλου παράξενο, γιατί η μητέρα μου ήταν ένα φαινόμενο, όμως είμαι ευτυχισμένος που την επέλεξα. Είναι για μένα η καλύτερη σύζυγος στον κόσμο και πιστεύω και για σένα η καλύτερη μητέρα.

Εγώ, γιε μου, άργησα να παντρευτώ γιατί οι συνθήκες δεν μου το επέτρεψαν, με τον τρόπο που ζούσα. Θα ήταν καλά εσύ να παντρευτείς νεότερος για να μπορέσεις να κάνεις πολλά παιδιά και διαιωνίσεις τα γονίδια της Ζηνοβίας, αλλά και του υπέροχου πατέρα μου, του Δημήτριου, που ήταν ο καλύτερος άνθρωπος στο κόσμο.

Εδώ πάντα δάκρυζε η Ζήνα. Σκεφτόταν το δικό της πατέρα που από τα είκοσί του χρόνια ορφάνεψε και από τους δυο γονείς του, όταν σε εκείνο το δυστύχημα σκοτώθηκαν μαζί και έπρεπε να αναλάβει μόνος του την επιχείρηση βαμβακιού. Πριν προλάβει καλά, καλά να καταλάβει τι γινόταν, πραγματοποιήθηκε η  εθνική επανάσταση στην Αίγυπτο και εθνικοποίησε το εργοστάσιο επεξεργασίας βαμβακιού που είχε στην Αλεξάνδρεια. Σε τόσο μικρή ηλικία έπρεπε να δημιουργηθεί από την αρχή. Πώς να σκεφτεί το γάμο;

Έτσι σε μεγάλη ηλικία και αυτός, από λάθος μάλλον, γέννησε την ίδια. Και την ονόμασε Ζήνα, το όνομα της γιαγιάς του, όχι της μητέρας του, όπως συνηθιζόταν. Τώρα η Ζήνα ήταν πια σχεδόν σαράντα ενός ετών και μέχρι πρόσφατα δεν είχε ποτέ σκεφτεί να παντρευτεί και να κάνει παιδιά. Η γνωριμία της με τον Αλέξη είχε πια αλλάξει αυτή την προοπτική, καθώς και η ανάγνωση όλων αυτών των επιστολών, που είχαν δημιουργήσει μέσα της την επιθυμία να αφήσει απογόνους. Κάτι, που πριν κανένα – δύο χρόνια, θα ήταν εντελώς ουτοπικό.

Εκείνη την ώρα πέρασε η αεροσυνοδός για να μοιράσει τα γεύματα και η Ζήνα έβγαλε την μάσκα της για να φάει. Σε όλο το ταξίδι έπρεπε όλοι να φορούν προστατευτική μάσκα, που την έβγαζαν μόνο για να φάνε. Η κυρία δίπλα της, γύρω στα πενήντα, με ένα ευγενικό πρόσωπο, έκανε το ίδιο και χαμογέλασε ντροπαλά στη Ζήνα.

-Πάτε στην Κύπρο; Την ρώτησε η Ζήνα στα ελληνικά

-Ναι, κατάγομαι από τη Πάφο και πήγα στη Μελβούρνη να παρευρεθώ στο γάμο της κόρης της αδελφής μου. Έγινε σε πολύ στενό κύκλο, λόγω της πανδημίας. Πολύ κουραστικό ταξίδι.

-Ναι, έχετε δίκαιο. Είκοσι δύο ώρες σε ένα αεροπλάνο δεν είναι λίγο! Και το χειρότερο είναι ότι πρέπει να φοράμε και αυτή τη μάσκα, συνεχώς.

-Τι να κάνουμε; Είναι δύσκολες οι συνθήκες. Εσείς πάτε στη Κύπρο;

-Ναι, πάω και εγώ στη Πάφο. Η προγιαγιά μου καταγόταν από εκεί, αλλά πρώτη φορά θα επισκεφθώ το νησί. Να σας ρωτήσω κάτι; Έχω διαβάσει μερικές επιστολές του παππού μου και μια αποκαλεί την πόλη Πάφο και μια Κτήμα. Ποιο είναι το σωστό;

-Να σας εξηγήσω. Η Πάφος είναι μια αρχαιότατη πόλη της Κύπρου. Το όνομα της συνδέεται με τη θεά Αφροδίτη, δεδομένου ότι Πάφος ήταν το όνομα της μυθολογικής κόρης  ή γιου, της Γαλάτειας και του Πυγμαλίωνα. Επίσης ο Παυσανίας και ο Όμηρος αναφέρουν σαν ιδρυτή της Πάφου και της Παλαίπαφου τον Αγαπήνορα, Αρκάδα Βασιλιά της Τεγέας, που μετά την επιστροφή του από τον Τρωικό πόλεμο ίδρυσε την Παλαίπαφο, τα σημερινά Κούκλια. Όταν ήρθαν οι Φράγκοι στη Κύπρο το 1192 η περιοχή της πόλης της Πάφου, μετονομάστηκε σε Βασιλικό Κτήμα, και για το λόγο αυτό, μέχρι 1970, ονομαζόταν Κτήμα. Τώρα πια λέγεται επίσημα Πάφος.

-Ευχαριστώ. Πολύ διαφωτιστική πληροφορία. Θα μπορούσατε να μου επαναλάβετε τα ονόματα για να τα ψάξω αργότερα;

-Να σας τα γράψω.

Η Μαρία σημείωσε σε ένα χαρτάκι τα ονόματα, που αναφέρονταν στην ονομασία της Πάφου και τα έδωσε στη Ζήνα.

-Ευχαριστώ πολύ. Εσείς κατοικείτε στη Πάφο ή σε κανένα χωριό στην επαρχία της Πάφου;

-Εγώ κατοικώ στην Γεροσκήπου. Είναι ένας δήμος μόλις έξω από τη πόλη της Πάφου. Ξέρετε η θεά Αφροδίτη, η θεά της ομορφιάς στην αρχαιότητα, λέγεται ότι γεννήθηκε σε μια παραλία στη Πάφο. Μπορείτε να δείτε και την τοποθεσία αν θέλετε, τώρα που θα είστε εκεί. Μερικοί συσχετίζουν το όνομά της με τον αφρό της θάλασσας και το «δύομαι», αναδύομαι δηλαδή, αλλά οι σύγχρονοι μελετητές το θεωρούν παρετυμολογία. Είναι μια θεότητα της Μέσης Ανατολής που διαδόθηκε στο ελληνικό κόσμο μέσω της Κύπρου, για αυτό λέγεται ότι γεννήθηκε εδώ. Το όνομά της είναι ξένο.

-Ξέρετε πολλά πράγματα. Είστε φιλόλογος; Ο σύντροφός μου είναι φιλόλογος. Αυτός με έμαθε να μιλώ ελληνικά.

-Όχι δεν είμαι φιλόλογος, αλλά διαβάζω πολύ. Μου αρέσει να μελετώ την ιστορία του τόπου μου. Να σας πω και κάτι άλλο μιας και πιάσαμε αυτό το θέμα. Το χωριό μου, η Γεροσκήπου, πήρε το όνομά της από το «Ιερός Κήπος» γιατί λέγεται ότι εδώ ήταν οι ιεροί κήποι της θεάς Αφροδίτης. Ο ναός της ήταν λίγο πιο κάτω, εκεί που σήμερα βρίσκεται το χωριό Κούκλια. Μπορεί κάποιος να δει  τα ερείπια του ναού που υπήρχε στην αρχαιότητα. Ήταν το σημαντικότερο λατρευτικό κέντρο της θεάς σε όλο τον τότε ελληνικό κόσμο. Έρχονταν από παντού για να την τιμήσουν.

-Είναι μαγικά αυτά που μου λέτε! Νιώθω ότι θα κάμω μια βουτιά στο παρελθόν πατώντας το πόδι μου σε αυτό το νησί. Με την ευκαιρία να γνωριστούμε. Εγώ λέγομαι Ζήνα, Ζηνοβία δηλαδή, Βασιλόπουλος και είμαι δημοσιογράφος.

-Εμένα με λένε Μαρία Στυλιανού και είμαι μια απλή οικοκυρά που της αρέσει να διαβάζει πολύ.

-Ω, είμαι τόσο τυχερή που σας γνώρισα. Να σας ρωτήσω όμως και κάτι άλλο. Βλέπετε όλα αυτά τα γράμματα που κρατώ και διαβάζω συνεχώς; Τα άφησε ο παππούς μου στο πατέρα μου. Τα περισσότερα αναφέρονται στη προγιαγιά μου, που λεγόταν Ζηνοβία και καταγόταν από το χωριό Στατός. Αυτή η γυναίκα μεταξύ 1916 και μέχρι το 1930 που πέθανε, είχε δημιουργήσει ένα είδος επιχείρησης για εξαγωγή κυπριακών υφαντών αρχικά και άλλων ειδών αργότερα, στην Αλεξάνδρεια και αλλού για να βοηθήσει τις φτωχές κοπέλες της Πάφου. Μήπως γνωρίζετε κάτι σχετικό;

-Όχι, δεν έχω ακούσει κάτι. Πιθανόν με το θάνατό της να σταμάτησε η επιχείρηση αυτή.

-Ξέρετε, η προγιαγιά μου ήταν μια πολύ σπουδαία γυναίκα. Παντρεύτηκε σε μικρή ηλικία ένα έμπορο βαμβακιού από την Αλεξάνδρεια και ενώ ήταν μια αγράμματη χωριατοπούλα, μορφώθηκε και βοηθούσε τον σύζυγό της στις δουλειές του. Όταν αυτός πέθανε, ήρθε στη Κύπρο και έστησε αυτή την επιχείρηση για να υποστηρίξει τα άπορα κορίτσια να εξασφαλίσουν ένα εισόδημα.

-Δεν έχω ακούσει κάτι για αυτό, όμως ξέρω ότι εκείνη την εποχή η φτώχια ήταν απερίγραπτη. Όλοι ήταν χρεωμένοι στους τοκογλύφους και συχνά έχαναν τις περιουσίες τους, γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν. Αν η προγιαγιά σου έκανε κάτι για να βοηθήσει, μπράβο της.

-Και κάτι άλλο ακόμα. Σε κάποια από τα γράμματά της προς το γιο της, αναφέρεται σε ένα κορίτσι που είχε ένα παράξενο όνομα. Α! θυμήθηκα. Την έλεγαν Ανδριάνθη. Αυτή η κοπελίτσα λοιπόν, φαίνεται ότι ήταν πολύ ικανή υφάντρα και όχι μόνο. Έφτιαχνε γλυκά, μαρμελάδες και ότι άλλο φανταστείς. Ήθελε να επεκτείνουν την επιχείρηση και σε άλλα προϊόντα και φαίνεται ότι είχε πείσει τη προγιαγιά μου. Είχαν μάλιστα καταφέρει να εξάγουν και στο Λονδίνο. Έχετε ακούσει κάτι για αυτή, μήπως;

-Όχι, δεν έχω ακούσει. Θεωρώ, ότι μετά το θάνατο της προγιαγιάς σου θα ήταν πολύ δύσκολο για αυτά τα κορίτσια να συνεχίσουν τις εξαγωγές. Δεν είχαν τις κατάλληλες διασυνδέσεις και ούτε την ελευθερία κινήσεως. Η προγιαγιά σου θα πρέπει να ήταν πολύ δυναμική και ατρόμητη για να καταφέρει αυτά που περιγράφεις, τότε.

-Ναι, και εγώ έχω εντυπωσιαστεί από τις πράξεις της. Είναι η δική της ιστορία που με φέρνει στη Κύπρο. Μήπως ξέρετε κάτι για το Στατό, το χωριό της;

-Ναι, βέβαια. Είναι ένα μικρό χωριό στα βουνά της Πάφου. Πρέπει να γνωρίζετε ότι η επαρχία της Πάφου είναι κατά βάση ορεινή. Εκεί καλλιεργούνται κυρίως αμπέλια. Το χωριό αυτό, γύρω στα 1966 – 1969 υπέστη μεγάλες κατολισθήσεις λόγω βροχοπτώσεων. Έτσι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να μεταφέρει του κατοίκους του χωριού, αλλά και του διπλανού σε ένα ύψωμα πιο πάνω. Το νέο χωριό ονομάστηκε Στατός – Άγιος Φώτιος, όπως ήταν τα ονόματα των δύο χωριών που ενώθηκαν . Στο παλιό χωριό, από όπου καταγόταν η γιαγιά σας, υπάρχουν μόνο ερειπωμένα σπίτια. Θα το επισκεφθείτε, φαντάζομαι.

-Σίγουρα. Πάντως θα πρέπει να σας εξομολογηθώ ότι πρώτη φορά κάνω μια συνομιλία στην ελληνική γλώσσα. Πριν δυο χρόνια δεν ήξερα σχεδόν καθόλου ελληνικά. Μετά τον θάνατο του πατέρα μου όμως και τη γνωριμία μου με τον Αλέξη, τον σύντροφό μου, άρχισα να μαθαίνω για να διαβάσω το γράμματα που μου άφησε ο πατέρας μου. Έχω ενθουσιαστεί που μπορώ να καταλαβαίνω ότι λέτε και εσείς να καταλαβαίνετε τα δικά μου ελληνικά.

-Μια χαρά είναι τα ελληνικά σας. Εγώ νόμιζα ότι τα μιλάτε σε όλη σας τη ζωή.

Εκείνη την ώρα πέρασε η αεροσυνοδός για να μαζέψει τους δίσκους. Η Ζήνα και η Μαρία φόρεσαν τις μάσκες τους. Η Μαρία έκλεισε τα μάτια της για να ξεκουραστεί και η Ζήνα κοίταξε έξω από το παράθυρο. Περνούσαν πάνω από μια έρημο. Ατελείωτες εκτάσεις άμμου και στη μέση ένας ευθύς δρόμος να συνεχίζεται για χιλιόμετρα. Που και που έβλεπες ένα αυτοκίνητο να τον διασχίζει.

-Τι μονότονο τοπίο! Σκέφτηκε η Ζήνα.

Ύστερα θυμήθηκε όταν επισκέφθηκε στην έρημο στην κεντρική  Αυστραλία, τον περίφημο μονόλιθο Ayres Rock, που όταν κτυπά ο ήλιος πάνω του κατά την ανατολή και δύση του,  ενεργοποιούνται τα μέταλλα που περιέχει και λάμπει  κόκκινος. Η περιοχή  θεωρείται ιερός χώρος των Αβορίγινων και έχει πια μετονομαστεί σε πάρκο Ουλουρού. Δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεχάσει τα αισθήματα συγκίνησης που την γέμισαν όταν αντίκρυσε το θέαμα.

-Όλοι οι τόποι έχουν την ομορφιά τους, μα προπάντων την ιερότητά τους, σκέφτηκε.

Μια φορά που είχε πάει σε μια φυλή σε κάτι νησιά της Ασίας, ένας γέρος μάγος ιερέας της είχε πει.

-Οι άνθρωποι, παλιά, άκουαν τον ήχο της γης και ήξεραν πού να κτίσουν τους ναούς τους. Τώρα πια τους κτίζουν όπου βρουν άδειο οικόπεδο.

Με αυτές τις σκέψεις η Ζήνα έκλεισε τα μάτια της και αποκοιμήθηκε.

Όταν τα άνοιξε ξανά το τοπίο είχε αλλάξει. Βρίσκονταν πια πάνω από την Μεσόγειο θάλασσα. Βαθύ μπλε και νησάκια ριγμένα σαν βότσαλα να βολοδέρνουν στα κύματα. Λαμπερή ομορφιά.

-Είναι το Αιγαίο Πέλαγος, της είπε η Μαρία. Σε λίγο θα δούμε την Κύπρο.

Η καρδιά της Ζήνας σκίρτησε. Έτσι από ψηλά θα έβλεπε για πρώτη φορά την πατρίδα της προγιαγιάς της. Ένοιωθε μια συγκίνηση που δεν μπορούσε να την εξηγήσει.  Σε λίγο ο πιλότος ανακοίνωσε την άφιξη του αεροπλάνου στο αεροδρόμιο της Λάρνακας.

Η Ζήνα κοίταζε σχεδόν λαίμαργα και η Μαρία της εξηγούσε:

-Αυτή που βλέπουμε είναι η χερσόνησος της Καρπασίας, τώρα κατεχόμενη από τα τουρκικά στρατεύματα. Αυτή που αχνοφαίνεται είναι η χερσόνησος του Ακάμα. Σε λίγο θα κάνουμε γύρο και θα προσγειωθούμε στο αεροδρόμιο της Λάρνακας.

Πρόσεξε ότι οι ακτογραμμές της Κύπρου ήταν πιο ομαλές και ευθείες από των νησιών που έβλεπαν προηγουμένως στο Αιγαίο Πέλαγος. Σιγά – σιγά άρχισε η κατάβαση του αεροσκάφους και η Ζήνα κοίταζε τη γη να πλησιάζει, μπορούσε να ξεχωρίζει τα σπίτια, τα αυτοκίνητα, τις πράσινες φυτείες, ακόμα και τους ανθρώπους που πήγαιναν στις δουλειές τους. Από την άλλη πλευρά ήταν η μπλε θάλασσα. Τα κύματα που έσκαζαν στην ακτή, δεν ήταν τεράστια σαν αυτά των ωκεανών που γνώριζε. Όλα ήταν σε μικρότερη κλίμακα.

-Ένας τόπος λιλιπούτιος, σκέφτηκε. Που γεννά μεγάλους ανθρώπους!

-Φτάσαμε, της είπε η Μαρία. Θα σας δώσω το τηλέφωνό μου και μπορείτε να έρθετε να με επισκεφθείτε όποτε θέλετε. Θα χαρώ πάρα πολύ. Έχετε τρόπο να πάτε στο ξενοδοχείο σας ή θέλετε να σας μεταφέρουμε με το σύζυγό μου, που θα έρθει να με παραλάβει.

-Ευχαριστώ πάρα πολύ! Δεν το πιστεύω πως πριν να πατήσω το πόδι μου στη Κύπρο έκαμα μία φίλη! Έχω ενοικιάσει αυτοκίνητο και θα το πάρω από το αεροδρόμιο. Θα χρησιμοποιήσω το GPS και θα βρω το ξενοδοχείο μου. Ονομάζεται Elysium. Είναι λίγο έξω από την Πάφο προς ένα χωριό που το λένε Χλώρακα.

-Υπέροχα! Ναι το γνωρίζω, Είναι ένα από τα ωραιότερα ξενοδοχεία της περιοχής. Θα το απολαύσετε. Και για οποιαδήποτε δυσκολία με παίρνετε τηλέφωνο. Οι αποστάσεις εδώ είναι πολύ μικρές. Καμία σχέση με την Αυστραλία και ότι ξέρατε.

-Το κατάλαβα και σας ευχαριστώ πολύ! Είχα εξαιρετική τύχη που σας γνώρισα.

Η έξοδος από το αεροδρόμιο δεν ήταν και τόσο γρήγορη γιατί έπρεπε όλοι οι επιβάτες να κάνουν PCR test και μόνο όταν τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά να φύγουν. Διαφορετικά θα έπρεπε να μπουν σε καραντίνα. Ήταν μια κουραστική διαδικασία, που έπρεπε όμως να γίνει.

Πριν φύγει η Ζήνα αποχαιρέτησε τη Μαρία και της υποσχέθηκε ότι θα της τηλεφωνούσε. Αφού παρέλαβε το αυτοκίνητό της, ένα Toyota Prius, ενεργοποίησε το GPS και ξεκίνησε.

Η ώρα ήταν 11 το πρωί. Είχε ήδη αρχίσει η ζέστη αλλά μέσα στο αυτοκίνητο υπήρχε κλιματισμός και η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ευχάριστη. Άναψε το ραδιόφωνο και μουσική με ελληνικά τραγούδια γέμισε το χώρο.

Σιγομουρμουρίζοντας τον ρυθμό της μουσικής, η Ζήνα προχωρούσε στο δρόμο και ταυτόχρονα ταξινομούσε τις πρώτες εντυπώσεις της από την Κύπρο.

-Το αεροδρόμιο είναι σχετικά μικρό, αλλά απόλυτα σύγχρονο, συμπέρανε. Οι Κύπριοι είναι καστανοί προς μελαχρινοί και μετρίου αναστήματος. Οι νεαρές γυναίκες, παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτουν τα ψηλά κορμιά των βορείων χωρών, έχουν εκείνη τη γοητευτική θηλυκότητα, που σαγηνεύει τους άνδρες. Άραγε να τους έμοιαζε και η Ζηνοβία;

Συγκέντρωσε το βλέμμα της στο δρόμο και συνέχισε τη διαδρομή της. Το ταξίδι άρχισε. Πού άραγε θα την οδηγήσει;

 

 

 

Κτήμα

Στατός

Πάφος

Ayres Rock

Φωτογραφία

 

Πυγμαλίων και Γαλάτεια