Μαρία (Κεφάλαιο 4)

(Η ιστορία αυτή είναι προϊόν μυθοπλασίας και κανένα από τα πρόσωπα δεν είναι υπαρκτό. Τα ιστορικά στοιχεία που περιλαμβάνονται είναι πραγματικά)

Πλοίο Otranto – Καλοκαίρι 1926

Η Λαίδη Mary William Moore καθόταν στο σαλόνι του πλοίου και ατένιζε τη θάλασσα από το απέναντι παράθυρο, πίνοντας το τσάι της. Το ταξίδι της για την Κύπρο είχε αρχίσει.

Οι τελευταίοι μήνες ήταν γεμάτοι με ετοιμασίες. Παρέδωσε το σπίτι στο Notting Hill στην κόρη και το σύζυγό της, πακέταρε όλα τα προσωπικά της αντικείμενα σε δύο μπαούλα και έκλεισε αυτό το ταξίδι για την Κύπρο. Κανόνισε να σταλούν κάποια  έπιπλα στο σπίτι των γονιών της στο Essex και μερικά τα έστειλε στο σπίτι, που της είχε ενοικιάσει η σύζυγος του νέου στρατιωτικού διοικητή, στη Λευκωσία. Όταν επιβιβάστηκε στο πλοίο και μεταφέρθηκαν τα δύο μπαούλα στην καμπίνα της πρώτης θέσης, συνειδητοποίησε για πρώτη φορά πως ο απολογισμός της ζωής της, ήταν πραγματικά αυτά τα δύο μπαούλα και τρόμαξε. Ο τίτλος της Λαίδης, οι πύργοι και τα μεγαλεία πέρασαν στο περιθώριο και εξατμίστηκαν. Όλα είναι μάταια, σκέφτηκε. Θα ανακαλύψω άραγε τι πραγματικά αξίζει στη ζωή;

Το πλοίο Otranto έκανε το ταξίδι, Μεγάλη Βρετανία – Αυστραλία. Μετέφερε μετανάστες σε αυτή τη μακρινή χώρα, αποικία των Βρετανών. Θα σταματούσε στην Αμμόχωστο για να πάρει και μετανάστες από την Κύπρο και θα συνέχιζε το ταξίδι του μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Στην Αμμόχωστο  θα κατέβαινε και η ίδια.

Τους τελευταίους μήνες, παρά τις ετοιμασίες και τη φασαρία, άφησε το μυαλό της ελεύθερο και προσπάθησε να θυμηθεί. Άρχισε να θυμάται μερικές σκηνές και μερικά γεγονότα, ίσως γιατί τώρα πια η πίεση είχε φύγει από τη ζωή της, ίσως γιατί ήξερε πως ήρθε η ώρα να μάθει. Το πρώτο που θυμήθηκε ήταν η συνάντησή της με το δάσκαλο, Αντώνιο Φιλίππου, κάτω από το φύλλωμα της συκιάς. Όταν άρχισε να της μαθαίνει γράμματα και να της φέρνει βιβλία, νόμισε ότι αυτό ήταν ο παράδεισος. Δεν μπορούσε να φανταστεί μεγαλύτερη ευτυχία. Δεν την ένοιαζε που την κακομεταχειρίζονταν στο σπίτι, υπήρχε στη ζωή της αυτό το υπέροχο πράγμα που λεγόταν γνώση. Ο μαγικός κόσμος που είχε ανοιχθεί μπροστά της ήταν πέρα από κάθε δυνατότητα που μπορούσε να φανταστεί, μέσα στο περιβόλι που ζούσε με τις κότες και τα κουνέλια.

Ξαφνικά άκουσε μία φωνή δίπλα της.

-Με συγχωρείτε κυρία, θα μπορούσα να καθίσω μαζί σας; Ονομάζομαι Kristian Hubertus και είμαι Σουηδός Αρχαιολόγος.

Η Μαίρη ξαφνιάστηκε. Σήκωσε τα μάτια και αντίκρισε ένα  ψηλό, ξανθό, γεροδεμένο άνδρα, περίπου στην ηλικία της, να την κοιτάζει με τα μπλε μάτια του. Εκείνο που την εντυπωσίασε ήταν η λάμψη στο βλέμμα του. Ήταν συνηθισμένη να βλέπει μια ατονία στα ανοιχτόχρωμα μάτια των περισσότερων ανθρώπων που γνώριζε και ένοιωσε να μαγνητίζεται από την εμφάνιση του γοητευτικού κυρίου. Απάντησε με ευγένεια:

-Παρακαλώ καθίστε. Είμαι η Λαίδη Mary William Moore και ταξιδεύω για την Κύπρο

-Τι σύμπτωση, συνέχισε ο κύριος Hubertus, και εγώ για την Κύπρο ταξιδεύω. Με στέλνει ο πρίγκηπας της Σουηδίας Gustav Adolf, να προετοιμάσω την αρχαιολογική αποστολή που θα στείλουν τον επόμενο χρόνο στην Κύπρο. Ξεκίνησα από την Αγγλία γιατί διδάσκω στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Ιστορία και Αρχαιολογία.

-Αλήθεια! Πολύ θα ήθελα να μάθω για την αποστολή σας στην Κύπρο. Ακούγεται πολύ ενδιαφέρουσα απάντησε η Μαίρη. Ξέρετε έχω ζήσει πολλά χρόνια στις Ινδίες με το μακαρίτη σύζυγό μου και μερικά χρόνια στην Αίγυπτο και έχω μελετήσει πολλά σε σχέση με την ιστορία αυτών των λαών. Έχω μεγαλώσει στην Κύπρο, αλλά δυστυχώς δε γνωρίζω οτιδήποτε για την ιστορία της. Είμαι όλη αυτιά.

-Πρώτα να μου επιτρέψετε να σας κεράσω ένα ποτό, Λαίδη μου, και θα σας πω ότι γνωρίζω για την Κύπρο και την αποστολή που ετοιμάζουμε σαν χώρα. Βλέπω πίνετε τσάι. Μήπως θα θέλατε κάτι άλλο;

-Ναι, ευχαριστώ. Θα έπαιρνα ένα λικέρ.

Αφού παράγγειλαν τα ποτά τους, ο κύριος Hubertus άρχισε να διηγείται στη Λαίδη Mary William Moore, το ιστορικό της επικείμενης Σουηδικής αποστολής στην Κύπρο.

-Η αρχική πρόσκληση έγινε από τον Σουηδό πρόξενο στην Κύπρο Λουκή Ζ. Πιερίδη, ένα πολύ σημαντικό και μορφωμένο Κύπριο. Ο πρώτος Σουηδός αρχαιολόγος που επισκέφθηκε την Κύπρο ήταν ο Einar Gjerstad στα 1924. Ο  Gjerstad έκανε τις πρώτες δοκιμαστικές ανασκαφικές του έρευνες στην Καλοψίδα, ενώ ταυτόχρονα εμβάθυνε στη μελέτη της προϊστορίας του νησιού. Φέτος, δημοσίευσε στην Ουψάλα το αξιόλογο βιβλίο του Studies on Prehistoric Cyprus (Μελέτες για την Προϊστορική Κύπρο). Ξέρετε, αγαπητή μου Λαίδη, η Κύπρος είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση για κάθε αρχαιολόγο. Λόγω της θέσης της όλοι οι λαοί της αρχαιότητας πέρασαν από εδώ και άφησαν τα ίχνη τους. Φοίνικες, Αιγύπτιοι, Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Σταυροφόροι, Λουζινιανοί, Βενετοί ακόμα και ο δικός σας ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Φυσικά, δε θα πρέπει να ξεχνάμε και την πιο πρόσφατη ιστορία με την κατάκτηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς το 1571, και εσάς τους Βρετανούς που, αν δεν κάνω λάθος το 1923, με τη συνθήκη της Λωζάνης, έχετε προσαρτήσει το νησί.  Η θέση της την καθιστά πολύ ενδιαφέρουσα για κάθε δύναμη που έχει ή θέλει να έχει συμφέροντα στην περιοχή. Δυστυχώς, την έχουν κατασπαράξει οι αρχαιοκάπηλοι και οι παράνομες ανασκαφές. Γι’  αυτό ο κύριος Πιερίδης ζήτησε τη βοήθειά μας.

-Ξέρετε, παρόλο που μεγάλωσα στην Κύπρο δεν έχω ταξιδέψει ιδιαίτερα και δε γνωρίζω πολλά πράγματα για την ιστορία της. Είχα ένα πολύ σπουδαίο δάσκαλο στην Κύπρο, τον Αντώνιο Φιλίππου, που με δίδαξε να μιλώ ελληνικά – μιλώ και διαβάζω άπταιστα ελληνικά, αρχαία και σύγχρονα – τούρκικα και γαλλικά. Έχω μελετήσει τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς και όπως σας είπα, έχω μελετήσει την ιστορία και φιλοσοφία των Ινδιών και γνωρίζω αρκετά από την Αιγυπτιακή ιστορία.

-Πολύ ενδιαφέροντα αυτά που μου λέτε, αγαπητή μου Λαίδη! Θα μπορούσατε να με βοηθήσετε να επικοινωνήσω με τους ντόπιους, μια και μιλάτε ελληνικά και τουρκικά, είπε γελώντας.

-Μη γελάτε, κύριε Hubertus, θα το έκανα ευχαρίστως. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ το έργο σας και η αρχαιολογική αποστολή που ετοιμάζετε.

-Ε, τότε επιτρέψετέ μου να σας συνοδέψω στο δείπνο για να συνεχίσουμε την κουβέντα μας.

-Ευχαρίστως. Θα σας δω στην τραπεζαρία, γύρω στις 8.00.

Όταν επέστρεψε στην καμπίνα της η Μαίρη κάθισε στο κρεβάτι της ξαφνιασμένη με τον ίδιο της τον εαυτό. Δε συνήθιζε να πιάνει κουβέντα με αγνώστους και μάλιστα με τέτοια οικειότητα. Δεν μπορούσε να το αρνηθεί. Ο κύριος Hubertus ήταν πολύ γοητευτικός και τρομερά ενδιαφέρων άντρας!

Η Μαίρη ήταν συνηθισμένη να δέχεται την προσοχή των ανδρών. Οι περισσότεροι την πλησίαζαν για την ομορφιά της, άλλοι για το πνεύμα της, άλλοι και για τα δυο. Η ίδια όμως δε γοητευόταν εύκολα. Ο σύζυγός της το έλεγε συχνά αυτό, όταν τον πείραζαν οι φίλοι του γιατί η γυναίκα του τραβούσε τα ανδρικά βλέμματα.

-Μην ανησυχείτε, έλεγε, αυτοί κοιτάζουν εκείνη, μα εκείνη κοιτάζει τα βιβλία στα ράφια της βιβλιοθήκης πίσω τους!

Ευτυχώς, σκέφτηκε, που ο άνδρας της δεν ήταν ζηλιάρης. Δεν είχαν πολλά κοινά με τον William, όμως θα είχε μεγάλο πρόβλημα αν τη ζήλευε. Φυσικά, και η ίδια δεν του είχε δώσει ποτέ αφορμή. Αντίθετα, κολακευόταν που αυτή η τόσο όμορφη και πνευματώδης γυναίκα, ήταν δική του. Φυσικά, δε συνέβαινε και το ίδιο με τις συζύγους των ανδρών που την κοίταζαν, αλλά αυτό ήταν μία άλλη ιστορία.

Θυμήθηκε τότε, στα δεκαεπτά  της χρόνια που η μητέρα της την έστειλε στο Λονδίνο στην αδελφή της Susan. Στόχος της ήταν να της βρει ένα αριστοκράτη γαμπρό και σύμφωνα με το σχέδιό της να την παντρέψει και να κατοικήσουν όλοι στο Λονδίνο. Φυσικά, τα πράγματα δεν έγιναν ακριβώς όπως τα ήθελε.

Παρά την αυτοπεποίθηση που είχε αποκτήσει, με τη μητέρα της να της επαναλαμβάνει κάθε στιγμή ότι ήταν μια McCain, κόρη του στρατιωτικού διοικητή Λευκωσίας και δεν είχε τίποτε να φοβηθεί στη ζωή της, όταν έφτασε στο Λονδίνο ένοιωθε χαμένη, έξω από τα νερά της.

Αρχικά νόμιζε ότι όλοι την κοίταζαν γιατί δεν ήξερε πώς να συμπεριφερθεί σωστά, σαν Αγγλίδα αριστοκράτισσα. Μα σύντομα η θεία Susan της άνοιξε τα μάτια.

-Χρυσή μου, της είπε, όλοι σε κοιτάζουν γιατί δεν είσαι απλά όμορφη. Είσαι καλλονή. Όπως πλαισιώνουν τη λευκή επιδερμίδα σου τα κατάμαυρα μαλλιά σου και, όπως λάμπουν τα μάτια σου με τις τεράστιες βλεφαρίδες και, είμαι σίγουρη πως δεν το ξέρεις, αλλά τα χείλη σου είναι πολύ ηδονικά! Όσο για το σώμα σου, είσαι σαν αρχαία Καρυάτιδα.

Πόσο ντράπηκε από την περιγραφή της θείας Susan! Εκτός από τα σκοτεινά παιδικά της χρόνια, που ήταν σαν να μην υπήρχε, την υπόλοιπη ζωή της την αφιέρωσε στη μάθηση. Δεν ασχολήθηκε ποτέ με την εμφάνισή της. Τα ρούχα της, της τα διάλεγε η μητέρα της και αυτή ήταν απόλυτα ευχαριστημένη.

Σιγά – σιγά συνήθισε να ζει με τη σπάνια ομορφιά της και να διαχειρίζεται τους νυμφίους που την περιστοίχιζαν ξελιγωμένοι. Παρά το γεγονός ότι εξακολουθούσε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο,  ένοιωθε και τη συνεχή πίεση από τη μητέρα της να διαλέξει κάποιο για να παντρευτεί και τότε αποφάσισε να κάνει την επανάστασή της, μέσα στα στενά πλαίσια που της επέτρεπε η ζωή της.

Ανάμεσα σε τόσους Άγγλους ευγενείς επέλεξε τον William Moore, γιο λόρδου, που με τον θάνατο του πατέρα του θα γινόταν και αυτός λόρδος. Ήταν αξιωματικός του βρετανικού στρατού, αρκετά συμπαθητικός, ψηλός ξανθός και γεροδεμένος. Ήταν επίσης γελαστός, ευχάριστος, με χιούμορ, δεινός χορευτής και φαινόταν να την αγαπά πραγματικά. Όμως το κύριο πλεονέκτημά του, για τη Μαίρη, ήταν ότι ήταν στρατιωτικός και ήλπιζε ότι δε θα ζούσαν την υπόλοιπη ζωή τους στο μουντό Λονδίνο, αλλά θα ταξίδευαν στις αποικίες. Θα προτιμούσε βέβαια, να ταξίδευαν στην Κύπρο, αλλά αυτό δεν μπορούσε να το ξέρει.

Ο William ήταν σαφής μαζί της όταν τη ζήτησε σε γάμο.

-Θέλω να μου υποσχεθείς, της είπε, ότι όπου και αν πάω εσύ θα με ακολουθείς, πάντοτε (υπογράμμισε εμφαντικά τη λέξη πάντοτε). Μπορεί να γίνω λόρδος σε μερικά χρόνια, όμως δε σκοπεύω να εγκαταλείψω τη στρατιωτική ζωή. Θα είμαι μέχρι το τέλος της ζωής μου στρατιώτης. Είσαι έτοιμη να γίνεις η σύζυγος ενός στρατιώτη.

-Ναι, William, του είπε. Θα σε ακολουθώ πάντοτε, όπου και να πας.

Φυσικά, μετά από χρόνια μετάνιωσε για αυτή της την υπόσχεση, όμως εκείνη τη στιγμή πίστευε ότι είχε πάρει τη σωστή απόφαση.

Η μητέρα της από την άλλη δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένη που θα έχανε την κόρη της, όμως δεν μπορούσε να της αρνηθεί να παντρευτεί ένα λόρδο. Μετά το γάμο της κόρης της επέστρεψε στην Κύπρο.

-Πού τα θυμήθηκα όλα αυτά, σκέφτηκε η Μαίρη και άρχισε να ετοιμάζεται για το δείπνο.

Σε όλη της ζωή υπήρξε κομψή, εξαιρετικά κομψή κυρία, αλλά όχι ιδιαίτερα κοκέτα. Η φυσική της ομορφιά δεν απαιτούσε να μακιγιάρεται  και έτσι σχεδόν πάντοτε κυκλοφορούσε απόλυτα φυσική. Απόψε όμως φόρεσε ένα ιδιαίτερα κομψό μπλε  φόρεμα, έβαλε λίγο ρουζ στα μάγουλά της και ένα απαλό άρωμα πίσω από τα αυτιά της. Φόρεσε κάτι υπέροχα σκουλαρίκια με μπλε ζαφείρια, που φώτιζαν τα μάτια της και ξεκίνησε για την τραπεζαρία.

-Μαίρη, είπε στον εαυτό της, πρόσεξε. Δεν είναι αυτός ο στόχος σου αυτή τη στιγμή!

Στο δείπνο δε σταμάτησαν να κουβεντιάζουν με απίστευτη θέρμη. Είχαν τόσα κοινά θέματα που ενδιέφεραν και τους δύο! Μέχρι το τέλος της βραδιάς είχαν εξοικειωθεί τόσο πολύ που είχαν αφήσει τις τυπικότητες και ο καθένας τους αποκαλούσε τον άλλο με το μικρό του όνομα.

Μίλησαν για την ανακάλυψη του τάφου του Τουταγχαμόν από τον Howard Carter, το Νοέμβριο του 1922 και τους απίστευτους θησαυρούς που βρέθηκαν, μια και ήταν ο πρώτος ασύλητος τάφος Φαραώ που ανακαλύφθηκε.

Ο Kristian Hubertus είχε πολύ έντονες απόψεις για το θέμα.

-Θα δεις της είπε, που εκατό χρόνια από σήμερα οι επιστήμονες θα μελετούν ακόμα αυτό το τάφο. Έχουν βρεθεί εκεί μέσα απίστευτοι θησαυροί.

-Άκουσες συνέχισε, για τον πρόσφατο θάνατο της Gertrude Bell, στη Βαγδάτη; Μεγάλη απώλεια, για τη Βρετανία, τον Αραβικό κόσμο και όλες τις γυναίκες όλων των εποχών.

Η Μαίρη δε γνώριζε αυτό το νέο και ξαφνιάστηκε δυσάρεστα. Του μίλησε για μια συνάντηση της με την Gertrude Bell στο Κάιρο, το Νοέμβριο του 1915, μετά το θάνατο του αγαπημένου της Dick Doughty – Wylie στην Καλλίπολη. Αυτή η τόσο σπουδαία γυναίκα ήταν καταρρακωμένη, αλλά δεν ήθελε να δείχνει τίποτε.

-Η ζωή της στάθηκε σκληρή, είπε ο Kristian. Μια τόσο μορφωμένη γυναίκα με τόσο απίστευτες ικανότητες, που περιφρόνησε τη βικτωριανή αγγλική κοινωνία του 1886 και όχι μόνο μορφώθηκε στην Οξφόρδη, την εποχή που καμιά γυναίκα δε μορφωνόταν, ταξίδεψε παντού, έκανε τόσες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, μελέτησε τον αραβικό πολιτισμό, όσο κανείς άλλος, αλλά δεν μπόρεσε να χαρεί την αγάπη.

-Ξέρεις, συνέχισε η Μαίρη, ο Dick Doughty – Wylie δεν ήταν η μοναδική της αγάπη. Το 1892 είχε γνωρίσει στην Τεχεράνη τον Henry Cadogan και τον ερωτεύτηκε. Αυτός είναι που την εισήγαγε στη μελέτη της αραβικής γλώσσας και της αραβικής ποίησης. Δυστυχώς, ο πατέρας της δε συναίνεσε να τον παντρευτεί και αυτό της στοίχισε αφάνταστα. Το 1893 ο Henry Cadogan πέθανε, αν και πολλοί λένε ότι αυτοκτόνησε.

-Αγαπητέ Kristian, συνέχισε η Μαίρη, έχω καταλάβει ότι δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Η ζωή κάτι θα σου πάρει πίσω, για να ισοζυγήσει αυτά που σου χάρισε. Η Gertrude ήταν τόσο προικισμένη με χαρίσματα και ικανότητες!  Ήταν αναρριχήτρια, αρχαιολόγος, συγγραφέας, ποιήτρια, διπλωμάτης, αφιέρωσε τη ζωή της στον αραβικό πολιτισμό και τον αραβικό κόσμο. Τα επιτεύγματά της ήταν θαυμαστά και ίσως καμία άλλη γυναίκα να μην τα καταφέρει ποτέ. Οι Άραβες την αποκαλούσαν Βασίλισσα της Ερήμου και τη σέβονταν αφάνταστα, αυτοί που θεωρούν τις γυναίκες υποδεέστερα όντα! Η ζωή δεν της έδωσε δικαίωμα στην αγάπη. Σκληρό; Η ζωή μέσα από τα μάτια τα ανθρώπινα είναι και σκληρή και άδικη. Όμως ποιος μπορεί να ξέρει τι νόημα έχει το κάθε τι στους ατέρμονους κύκλους του σύμπαντος;

Ξαφνικά αντιλήφθηκαν ότι όλοι είχαν φύγει από την τραπεζαρία. Σηκώθηκαν και αφού καληνύχτισαν ο ένας τον άλλο, υποσχέθηκαν να συναντηθούν την επομένη για να συνεχίσουν την κουβέντα τους.

Η Μαίρη επέστρεψε στην καμπίνα της χαρούμενη. Είχε πάρα πολλά χρόνια να αισθανθεί έτσι. Είχε μια πολύ ωραία βραδιά με ένα πολύ γοητευτικό και ενδιαφέροντα κύριο. Σίγουρα το υπόλοιπο ταξίδι θα κυλούσε ευχάριστα. Ο δρόμος που είχε πάρει για να βρει το παρελθόν της ξεκινούσε με αισιόδοξους οιωνούς.

Ξάπλωσε στο κρεβάτι της, και μια το ρυθμικό κούνημα του πλοίου, μια η γλυκιά ανάμνηση της βραδιάς που πέρασε, της χάρισαν ένα βαθύ, ευτυχισμένο ύπνο.

 

Βιβλιογραφία:

http://www.polignosi.com/cgibin/hweb?-A=43830&-V=limmata

Gertrude Bell A Woman in Arabia (The writings of the Queen of the Desert)

 

Φωτογραφία:https://www.google.com/search?q=otranto+ship&tbm=isch&ved=2ahUKEwjpiNPws_fyAhXP_IUKHTndBJwQ2-cCegQIABAA&oq=otranto&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgcIIxDvAxAnMgUIABCABDIFCAAQgAQyBAgAEB4yBAgAEB4yBAgAEB4yBAgAEB4yBAgAEB4yBAgAEB4yBAgAEB5Qn-sFWKz3BWCZjAZoAHAAeACAAZgBiAGFB5IBAzAuN5gBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=6OE8Yen0Gc_5lwS5upPgCQ&bih=937&biw=1920#imgrc=iLQN3hrUIXO_zM